Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

ΑρχικήΤεχνικά ΘέματαΠιστοποίηση λαμπτήρων στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Πιστοποίηση λαμπτήρων στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ο κατασκευαστής ή ο εισαγωγέας ενός λαμπτήρα στην ευρωπαϊκή αγορά είναι υπεύθυνος για την ασφάλεια του προϊόντος που θέτει σε κυκλοφορία, για τη σωστή του σήμανση και για την πληρότητα του τεχνικού φακέλου.

Άρθρο της κ. Μαρίας Παρασκευουλάκου – Μπόκολα*

Ο κατασκευαστής ενός λαμπτήρα συντάσσει δήλωση συμμόρφωσης του προϊόντος, στην οποία αναφέρει το όνομα του μοντέλου, τις οδηγίες με τις οποίες συμμορφώνεται και τα πρότυπα σύμφωνα με τα οποία έχει δοκιμαστεί. Επιπλέον, η δήλωση συμμόρφωσης περιέχει τα στοιχεία του κατασκευαστή και φέρει την υπογραφή του. Ένας πλήρης τεχνικός φάκελος περιλαμβάνει τη δήλωση συμμόρφωσης, τα κατασκευαστικά σχέδια, το ηλεκτρολογικό σχέδιο, τις εκθέσεις δοκιμών, τις σημάνσεις, τα δελτία πληροφοριών προϊόντος κτλ.

Παρακάτω παραθέτουμε τις κυριότερες οδηγίες με τις οποίες πρέπει να συμμορφώνεται ένας λαμπτήρας ανάλογα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά του και το σκοπό χρήσης του.

  • Low Voltage Directive 2014 / 35 / EU

Η συγκεκριμένη οδηγία απαιτεί την εναρμόνιση των νομοθεσιών των κρατών-μελών σχετικά με τη διαθεσιμότητα στην αγορά ηλεκτρολογικού υλικού που προορίζεται να χρησιμοποιηθεί εντός ορισμένων ορίων τάσης και που λειτουργεί σε ονομαστική τάση 50-1.000 V AC ή 75-1.500 V DC.

Αναφέρουμε ενδεικτικά κάποια από τα εναρμονισμένα πρότυπα της LVD που αφορούν φωτεινές πηγές:

EN 61347-1:2015 Διατάξεις ελέγχου λαμπτήρων – Μέρος 1: Γενικές απαιτήσεις και απαιτήσεις ασφαλείας.

EN 62031:2008/A1:2013/A2:2015 Δομοστοιχεία LED για γενικό φωτισμό – Προδιαγραφές ασφαλείας.

EN 62471:2008 Φωτοβιολογική ασφάλεια λαμπτήρων και συστήματα λαμπτήρων.

EN 60598-1:2015/A1:2018 Φωτιστικά σώματα – Μέρος 1: Γενικές απαιτήσεις και δοκιμές.

EN 60968:2015 Λαμπτήρες με ενσωματωμένη στραγγαλιστική διάταξη για γενικό φωτισμό – Απαιτήσεις ασφάλειας.

EN 62493:2010 Αξιολόγηση εξοπλισμού φωτισμού σχετικού με την ανθρώπινη έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία.

EN 62560:2012/A1:2015/A11:2019 Λαμπτήρες LED με αυτοστραγγαλισμό για υπηρεσίες γενικού φωτισμού σε τάση > 50 V – Προδιαγραφές ασφαλείας.

  • RoHS Directive 2011/65/EU

Οδηγία για τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό.

Οι ουσίες που υπόκεινται σε περιορισμό είναι οι εξής (στην παρένθεση αναφέρεται η μέγιστη ανεκτή συγκέντρωση κατά βάρος ομοιογενών υλικών):

  • Μόλυβδος (0,1%)
  • Υδράργυρος (0,1%)
  • Κάδμιο (0,01%)
  • Εξασθενές χρώμιο (0,1%)
  • Πολυβρωμοδιφαινύλια (PBB, 0,1%)
  • Πολυβρωμοδιφαινυλαιθέρες (PBDE, 0,1%)
  • Φθαλικό δι-[2-αιθυλεξύλιο] (DEHP, 0,1%)
  • Φθαλικό βενζυλοβουτύλιο (BBP, 0,1%) Φθαλικό διβουτύλιο (DBP, 0,1%)
  • Φθαλικό διισοβουτύλιο (DIBP, 0,1%)

Τεκμήριο για το ότι ένας λαμπτήρας συμμορφώνεται με την RoHS είναι η σήμανση CE.

  • Electromagnetic Compatibility Directive 2014 30/EU

Οδηγία για την ηλεκτρομαγνητική συμβατότητα.

Κάποια από τα εναρμονισμένα πρότυπα της EMC είναι τα παρακάτω:

EN IEC 55015:2019/A11:2020 Όρια και μέθοδοι μετρήσεων χαρακτηριστικών ραδιοδιαταραχών ηλεκτρικών συσκευών φωτισμού και παρόμοιων συσκευών.

EN 61547:2009 Εξοπλισμός για φωτισμό γενικής χρήσης – Απαιτήσεις ατρωσίας EMC.

EN 61000-3-2:2014 Ηλεκτρομαγνητική συμβατότητα (ΕΜC) – Μέρος 3 – 2: Όρια – Όρια εκπομπών αρμονικού ρεύματος (ρεύμα εισόδου συσκευής μέχρι και 16 Α ανά φάση),

EN 61000-3-3:2013Ηλεκτρομαγνητική συμβατότητα (EMC) – Μέρος 3 – 3: Όρια – Περιορισμός μεταβολών τάσης, διακυμάνσεων τάσης και τρεμοσβήματος σε δημόσια συστήματα τροφοδοσίας χαμηλής τάσης, για συσκευές που έχουν ονομαστικό ρεύμα μικρότερο ή ίσο με 16 Α ανά φάση και δεν υπόκεινται σε υπό συνθήκη σύνδεση.

  • Ecodesign Directive 2009/125/EC

Οδηγία για τη θέσπιση πλαισίου για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά τα συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα.

Κανονισμός 2017/1369 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 4ης Ιουλίου 2017 σχετικά με τον καθορισμό ενός πλαισίου για την ενεργειακή σήμανση και για την κατάργηση της οδηγίας 2010/30/ΕΕ.

Οι κανονισμοί που αφορούν τους λαμπτήρες είναι οι εξής:

Κανονισμός 2019/2020 για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού των φωτεινών πηγών και των χωριστών διατάξεων χειρισμού των φωτεινών πηγών σύμφωνα με την οδηγία 2009/125 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και για την κατάργηση των κανονισμών 244/2009, 245/2009 και 1194/2012 της Επιτροπής.

Κανονισμός 2019/2015 για τη συμπλήρωση του κανονισμού 2017/1369 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά την ενεργειακή επισήμανση των φωτεινών πηγών, και για την κατάργηση του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού 874/2012 της Επιτροπής.

Νέες ετικέτες από 1/9/2021

Από 1η Σεπτεμβρίου 2021, οι νέες ετικέτες χρησιμοποιούν κλίμακα από το Α (πιο αποδοτικό) έως το G (λιγότερο αποδοτικό). Λόγω της συνεχούς βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, τα περισσότερα προϊόντα με την αρχική ετικέτα είχαν αυξηθεί σε A+ ή A ++, και έτσι έγινε τροποποίηση προκειμένου να γίνει πιο σαφές στον καταναλωτή ποια είναι τα πιο αποδοτικά προϊόντα στην αγορά.

Τα υπάρχοντα προϊόντα στην αγορά με την παλιά ετικέτα ενδέχεται να πωλούνται στα καταστήματα μέχρι την 1η Μαρτίου 2023.

Οι ετικέτες παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την ενεργειακή κλάση του προϊόντος και την κατανάλωση ενέργειας (kwh/1000h).

Επίσης, είναι πλέον υποχρεωτική η καταχώρηση των προϊόντων στην Ευρωπαϊκή Βάση Δεδομένων Προϊόντων για την Ενεργειακή Σήμανση (EPREL). Ο κατασκευαστής ή προμηθευτής δημιουργεί λογαριασμό στη βάση και καταχωρεί τα προϊόντα του, και μέσω της βάσης παράγονται οι ενεργειακές ετικέτες και τα δελτία πληροφοριών των προϊόντων.

Στην ετικέτα πρέπει να υπάρχει QR κωδικός, τον οποίο μπορεί να σαρώνει ο καταναλωτής και να βλέπει τις πληροφορίες του προϊόντος. Η βάση δεδομένων παρέχει πληροφορίες όπως για τη φωτεινή ροή, τη θερμοκρασία χρώματος και τον τύπο κάλυκα φωτεινής πηγής.

Στη βάση EPREL ο κατασκευαστής δηλώνει την ημερομηνία της πρώτης εισαγωγής ενός προϊόντος στην ευρωπαϊκή αγορά και την ημερομηνία παύσης κυκλοφορίας. Καταχωρεί όλες τις πληροφορίες του προϊόντος σχετικά με την ενεργειακή του απόδοση, καθώς και τεχνική τεκμηρίωση (π.χ. εκθέσεις δοκιμών) στην οποία έχουν πρόσβαση οι ελεγκτικοί μηχανισμοί της ευρωπαϊκής αγοράς.

*Η κ. Μαρία Παρασκευουλάκου – Μπόκολα είναι ηλεκτρολόγος μηχανικός και μηχανικός υπολογιστών Ε.Μ.Π. και quality manager στην εταιρεία Labor S.A., η οποία έχει ως βασικό αντικείμενο τις δοκιμές και την πιστοποίηση προϊόντων και συστημάτων σύμφωνα με τα εθνικά, ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ